Stages in (gezondheids)zorg en welzijn zijn een cruciale schakel tussen theoretische vorming en praktijkervaring. Zo ontwikkelen toekomstige professionals onder begeleiding de vereiste competenties (kennis, vaardigheden en attitudes). Dit vraagt een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de overheid, onderwijsinstellingen, het werkveld en de toekomstige professional zelf.
We engageren ons om elke toekomstige professional een kwaliteitsvolle stage aan te bieden binnen de opleidingen (gezondheids)zorg en welzijn, met een aantrekkelijk en stimulerend leerklimaat. Dit charter vormt de basis voor een intense, optimale en constructieve samenwerking en duidelijke afspraken tussen de onderwijsinstellingen, het werkveld, de toekomstige professionals en de overheid met als doel een optimaal leerklimaat en een waardevolle, kwalitatieve stage-ervaring te garanderen.
We functioneren in een lerende organisatie en als organisatie en professional kunnen we ook veel leren van de nieuwe generaties die instromen. In die zin zijn stage-ervaringen ook leermogelijkheden voor de organisaties en professionals zelf.
Een aantal engagementen wordt expliciet opgenomen; dit is echter niet limitatief want dit is een dynamisch charter.
De principes van het stagecharter
Het is essentieel dat onderwijsinstellingen, werkveld en toekomstige professionals elkaar doorheen het stagetraject blijven vinden, inspireren en aanmoedigen in een sfeer van vertrouwen, transparantie en feedback. We baseren ons op de volgende principes voor de organisatie, onderwijsinstelling en (toekomstige) professionals:
-
Respectvol: toon belangstelling, betrokkenheid en respect voor anderen en ieders diversiteit. Houd rekening met emoties van anderen en laat hen in hun waarde. Hanteer correcte omgangsvormen.
-
Vertrouwen: bouw een essentiële vertrouwensband op met de teamleden, ook als toekomstige professional en stagebegeleider.
-
Communicatief: communiceer helder en concreet, zowel digitaal, mondeling als schriftelijk.
-
Betrouwbaar: houd je aan afspraken, werk nauwkeurig en behandel informatie vertrouwelijk.
-
Open: sta open voor vragen, constructieve feedback en gezichtspunten van anderen.
-
Coöperatief: werk op een constructieve manier samen, wees collegiaal, geef en vraag feedback.
-
Innovatief: wees nieuwsgiering, stel vragen en formuleer nieuwe ideeën.
-
Reflectie: zet in op een reflectieve, lerende houding.
De doelen van het stagecharter
Het stagecharter heeft de volgende punten als doel:
- Elke toekomstige professional heeft recht op een veilige, kwaliteitsvolle, leerrijke stageplaats. De toekomstige professional wordt correct ingezet en krijgt leerkansen en praktijkervaringen in een realistische werkomgeving op maat van het leerproces en in lijn met de opleiding.
- Organisaties nemen ook een rol op om toekomstige generaties te coachen in de richting van de organisationele context die het best aansluit bij hun talenten, met aandacht voor een goede match tussen de talenten van de toekomstige medewerker en zijn of haar werkomgeving.
- De stage bevat een traject van voorbereiding en onthaal, procesbegeleiding en gerichte feedback en evaluatie. Verwachtingen worden helder gecommuniceerd en afgestemd. Een stagecontract biedt rechtszekerheid en verduidelijkt procedures om in samenspraak de stage te organiseren en indien nodig te onderbreken.
- Een goed en professioneel mentorenbeleid is de sleutel tot een succesvolle begeleiding. Formeel aangestelde mentoren zijn aanwezig op elke stageplaats met voldoende vorming, navorming en netwerk.
- Tijdens de stage is er aandacht voor een aangenaam en veilig leef- en werkklimaat met aandacht voor het mentaal welzijn, waar competenties aangeleerd worden die elke toekomstige professional leert omgaan met agressie, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag, en waar problemen gemeld worden bij het voorziene meldpunt.
- Er wordt ingezet op leerveiligheid, waarbij de toekomstige professional zich psychologisch veilig voelt om vragen te stellen, onzekerheden te uiten en – binnen redelijke grenzen – fouten te maken. De toekomstige professional bevindt zich in een leerproces en is daardoor kwetsbaar, het is essentieel dat deze hierin zorgvuldig en adequaat begeleid wordt.
- Een toekomstige professional is een lerende in een leerproces en wordt ook op deze manier ingezet en begeleid.
- Structureel overleg tussen werkveld en onderwijsinstellingen wordt ingebouwd om de kwaliteit te waarborgen.
De engagementen binnen het stagecharter
Engagementen van de onderwijsinstellingen
-
Kwalitatieve voorbereiding en begeleiding van toekomstige professionals zodat zij een zelfsturende leerhouding aannemen en aanleren op stage.
-
Kwalitatieve, gekwalificeerde en beschikbare begeleiding vanuit de onderwijsinstelling om toekomstige professionals te begeleiden bij hun stage.
-
Formulering van heldere leerdoelen voor elke stageplaats op basis van de competenties.
-
Regelmatige evaluatie en feedback van de prestaties van toekomstige professionals.
-
Monitoring, begeleiding en bijsturing om kwaliteitsvolle begeleiding door mentoren op de stageplaats te garanderen.
-
Afstemming en verbinding tussen begeleiding vanuit de onderwijsinstelling en de stagementoren op de stageplaats.
-
Aligneren van de inhoud van de opleidingen met het werkveld en vice versa. Via de stages kan er ook afstemming zijn over evoluties en innovaties in de sector.
-
Op basis van feedback van het werkveld en/of toekomstige professionals leerpunten formuleren ifv de uitbouw van het curriculum.
Engagementen van het werkveld
-
Een positieve en inclusieve leeromgeving creëren waarin toekomstige professionals zich persoonlijk en professioneel kunnen ontwikkelen.
-
Een onthaalbeleid ontwikkelen voor toekomstige professionals.
-
Stage-ervaringen voorzien afgestemd op het behaalde en te behalen competentieniveau.
-
Een formele stagementor toewijzen als begeleider, rolmodel en aanspreekpunt. Deze mentor geeft kwaliteitsvolle feedback op basis van duidelijke verwachtingen. Een begeleidingsbeleid onwikkelen met onder andere inzet op dagelijkse begeleiding.
-
Actief in gesprek gaan met onderwijsinstellingen om de kwaliteit van de stages te verbeteren.
-
Dankzij feedback van onderwijsinstellingen en/of toekomstige professionals leerpunten formuleren voor de uitbouw van een eigen duurzaam medewerkersbeleid.
Engagementen van de toekomstige professionals
-
Verantwoordelijkheid nemen voor de eigen leerervaring.
-
Actief deelnemen aan de stageactiviteiten, initiatief nemen, vragen stellen en ideeën formuleren.
-
De vigerende wetgeving toepassen, correct omgaan met de persoonsgegevens (cfr GDPR) en zich houden aan (gedeeld) beroepsgeheim.
-
Inzetten op ethisch handelen.
-
Proactief formuleren en communiceren van persoonlijke leerdoelen en verwachtingen.
-
Regelmatig reflecteren op de eigen ontwikkeling en ervaringen tijdens de stage.
-
Collega’s (toekomstige professionals) coachen en ervaringen uitwisselen.
-
Feedback vragen, ontvangen en geven aan collega’s (toekomstige professionals) en professionals in de (gezondheids)zorg- en welzijnssector.
Conclusie
Dit charter is een engagementsverklaring die streeft naar een strategische en doordachte aanpak bij het organiseren van stages en het ontwikkelen van stagebeleid. Deze stages moeten toekomstige professionals in staat stellen zich te ontwikkelen tot competente, betrokken en veerkrachtige professionals.
Dit engagement eindigt niet met dit charter maar is een startpunt. Volgende stappen zijn het inventariseren van good practices om te inspireren en het ter beschikking stellen van de wetenschappelijke achtergrond en literatuur
Woordenlijst
Begeleider: Elke professional die met studenten samenwerkt, observeert en feedback geeft.
Mentor: Professional op de stageplaats die de rol krijgt van begeleider van het leerproces. Dit is een meer overkoepelende rol om stagedoelen te bespreken, feedback te geven op het leerproces en het stageproces te beoordelen.
Stage: Een periode waarin iemand die een opleiding volgt kennismaakt met de praktijk in het werkveld.
Toekomstige professional: Een individu die binnen de (gezondheids)zorg en welzijnssector een opleiding volgt die deels uit stage bestaat.